επιστροφή

Αργαλειός ή κρεβατή

αργαλειόςΣτο ένα από τα δύο μικρά δωμάτια των ισογείου υπάρχει ο αργαλειός. Αποτελείται από 4 κάθετους στύλους σε σχήμα παραλληλόγραμμου με δυο κυλινδρικά ξύλα με τρύπες στις στενές πλευρές που περιστρέφονται, το εμπρός και το πίσω αντί.

Εξαρτήματα του αργαλειού :

Τα μιτάρια και τα χτένια: επιμήκη παραλληλόγραμμα, με κάθετα νήματα, τα μιτάρια και με δόντια τα χτένια μέσα από τα οποία περνούν οι κλωστές του στημονιού.
Οι πατήτρες : δυο ξύλα στα πόδια της υφάντρας που συνδέονται με τα μιτάρια και τα ανεβοκατεβάζουν.
Η ξίγκλα: μεταλλική βέργα με τρύπες για να τεντώνει και να κρατά ίσιο το υφαντό για να μπορούν να δουλέψουν. Οι τρύπες χρειάζονταν για να αυξομειώνεται το μήκος της ξιγκλας ανάλογα με το πλάτος του πανιού που ύφαιναν.
Σφίχτης: εξάρτημα που σφίγγει το μπροστινό αντί για να είναι τεντωμένο το στημόνι και το υφασμένο πανί.

Προετοιμασία

Την κλωστή, που είχαν επεξεργαστεί, την τοποθετούσαν στην ανέμη και το ροδάνι και γέμιζαν τα καλάμια που ήταν σε δυο μεγέθη, μικρά και μεγάλα. Η εργασία αυτή λέγεται καλάμισμα.
αργαλειός_1 Τα μεγάλα καλάμια συνήθως τα έπαιρνε κάποια ειδική που ήξερε να διάζει και να παραματίζει
Διάσιμο - λέγεται και σύρσιμο- είναι το τέντωμα της κλωστής, που θα αποτελούσε τη βάση του υφαντού, το στημόνι. Γινόταν στον τοίχο και το μήκος σε πήχες ήταν ανάλογο με το μήκος του πανιού που θα ύφαιναν.
Το στημόνι το στερεώνουν και το τυλίγουν στο πίσω αντί και περνούν τις κλωστές του μια-μια από τα μιτάρια και ύστερα από κάθε δόντι του χτενιού.
Η εργασία αυτή, το πέρασμα του στημονιού στα μιτάρια και τα χτένια είναι το παραμάτισμα. Σε άλλες περιοχές λέγεται μιτάρισμα. Αν το υφαντό είχε σχέδια το παραμάτισμα γινόταν ανάλογα με το σχέδιο.

«Υφαμα»

Η υφάντρα για να υφάνει πατά τη μια πατήτρα. ύφαμαΤο μιτάρι που δένεται σ’ αυτήν κατεβαίνει και μαζί του οι κλωστές το στημονιού, που είναι περασμένες στο μιτάρι αυτό. Ανάμεσα στα δυο μιτάρια σχηματίζεται ένα κενό και μέσα απ’αυτό περνά το υφάδι, η κλωστή που τυλίγεται με την ανέμη και το ροδάνι στα μικρά καλάμια τα οποία μπαίνουν σε ξύλινους ρόμβους, τις σαΐτες. Αν θα ύφαιναν με χοντρό νήμα ή με κουρέλια δε χρησιμοποιούσαν σαΐτα αλλά μόνο το καλάμι. Πατώντας τη δεύτερη πατήτρα κατεβαίνει το δεύτερο μιτάρι, σταυρώνει το στημόνι και η υφάντρα χτυπά το υφάδι με το χτένι και το επαναφέρει στη θέση του. Το πανί με τον τρόπο αυτό υφαίνεται και τυλίγεται στο μπροστινό αντί.
υφαντά διακοσμητικά πιάτα Ο ένας τοίχος του μικρού αυτού δωματίου με τον αργαλειό καλύπτεται με υφαντά και στον απέναντι υπάρχουν ράφια με αντικείμενα καθημερινής χρήσης και μια πιατοθήκη με διακοσμητικά πιάτα.
Ο αργαλειός σήμερα με τη βιομηχανοποιημένη παραγωγή έχει σχεδόν εκλείψει. Αποτελούσε όμως για πολλά χρόνια το καλύτερο μέσο για υφαντά λαϊκής τέχνης, μιας τέχνης δύσκολης και επίπονης που έδωσε αριστουργήματα .

Όπως λέει και το τραγούδι που τραγουδούσαν οι υφάντρες
Το κέντημα είναι γλέντημα
κι η ρόκα είναι σεργιάνι
μα ο αργαλειός είναι σκλαβιά
σκλαβιά πολύ μεγάλη.