Ιστορικό Συλλόγου Γυναικών Παμφίλων Λέσβου
Ίδρυση – σκοποί – δράση

Ο σύλλογος ιδρύθηκε με την υπ’ αριθμ. 269/1991 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Μυτιλήνης, από δραστήριες γυναίκες των Παμφίλων, οι οποίες είδαν ότι στα Παφλιώτικα σπίτια υπήρχε άφθονο παραδοσιακό υλικό, κυρίως από χειροποίητα υφάσματα και υπέροχα κεντήματα, που αποτελούν πραγματικά έργα τέχνης, και αποφάσισαν να στεγάσουν τα παραδοσιακά αντικείμενα, το ρουχισμό και γενικά τον εξοπλισμό σε σπίτι το οποίο θα ήταν ανά δωμάτιο διαμορφωμένο όπως τα σπίτια του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.
Κατ’ αρχάς αυτό πραγματοποιήθηκε σε παλιό αρχοντικό (κελί της εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας) που παραχωρήθηκε από τον ιερέα της εκκλησίας, αποτέλεσε κόσμημα του χωριού και προκαλούσε θαυμασμό σε όσους το επισκέπτονταν.
Με συνεχή δραστηριότητα ο σύλλογος συνέχισε, έχοντας ως βάση το παραδοσιακό αυτό σπίτι, μέχρι το 2007. Λόγω αδυναμίας συντηρήσεως του πλούσιου υλικού από την υγρασία σε ένα τόσο μεγάλο σπίτι το οποίο ήταν πλέον και επικίνδυνο για τους επισκέπτες αφού το συντήρησε το μεταστέγασε σε ένα όμορφο διώροφο δημοτικό οίκημα στο κέντρο του χωριού, που παραχώρησε για το σκοπό αυτό το Δημοτικό συμβούλιο Μυτιλήνης, επί δημαρχίας του Νάσου Γιακαλή. Το παραδοσιακό αυτό σπίτι με ασφαλέστερη πλέον φύλαξη και συντήρηση, εμπλουτίστηκε με νέο παραδοσιακό υλικό που συνεχώς προσφέρουν οι κάτοικοι των Παμφίλων και των γύρω χωριών.
Με τροποποίηση του καταστατικού του με την υπ’ αριθμ. 550/2009 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Μυτιλήνης: α) αυξήθηκε ο αριθμός των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου από επτά (7) σε εννέα (9) λόγω αύξησης των μελών του Συλλόγου τα οποία ανέρχονται περίπου στα 200, β) μετονομάστηκε το παραδοσιακό σπίτι σε «Λαογραφικό Μουσείο» και γ) προστέθηκε στους σκοπούς του η έρευνα, συγκέντρωση και αρχειοθέτηση όλου του υλικού που αφορά την εκπαιδευτική ιστορία των Παμφίλων και των γύρω χωριών μιας και τα Πάμφιλα ήταν από τα δύο ή τρία χωριά του νησιού που διέθεταν ήδη από το 1830 σχολείο και μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα λειτουργούσαν Νηπιαγωγείο, Προκαταρκτικές τάξεις, Ιδιωτικό και Δημόσιο Παρθεναγωγείο, η πρώτη σε όλη τη Λέσβο Αστική σχολή, Ελληνικό σχολείο και Ημιγυμνάσιο.
Κύριο μέλημα του συλλόγου γυναικών Παμφίλων είναι η προσπάθεια προώθησης και γνωστοποίησης λειτουργίας του Λαογραφικού Μουσείου σε ευρύτερο αριθμό ενδιαφερομένων να το επισκεφτούν. Εκτός από το μαγικό κόσμο της παραδοσιακής τέχνης θα δουν από βιντεοταινίες τον ξεχασμένο τρόπο ζωής και εργασίας, παλαιά έθιμα, παραδοσιακούς τοπικούς χορούς και μουσική.
Σύμφωνα με τα αρχεία που διατηρεί ο σύλλογος, στις αρχαιρεσίες που έγιναν στις 10 Mαϊου 1995 για Διοικητικό συμβούλιο εξελέγησαν πρόεδρος η Βασιλική Φραντζή, γραμματέας η Κλειδαρά Ευαγγελία και μέλη η Παπαγιάννη Βασιλική, Ασημίνου Αλέκα, Βλαστέλλη Ελένη, Χαρατσιάρη Ανδρονίκη και η Γαληνού-Σάλτα Ελένη, που παρέμειναν μέχρι το 2007.
Από τις αρχαιρεσίες του Νοεμβρίου του 2007 προέκυψε το σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο με:
1. Πρόεδρο την Αναστασία Γαζηδέλλη- Αβαγιανού
2. Αντιπρόεδρο τη Βασιλική Παπαγιάννη
3. Γραμματέα τη Χρυσή Βέκιου
4. Ταμία τη Μυρσίνη Φιάσκα
5. και Μέλη τις Μύρτα Αντωνέλλου, Ευτέρπη Χατζηντάνου, Ευαγγελία Βαριάμη